โรคอ้วนในน้องตูบ
โรคอ้วนหมายถึงภาวะที่ร่างกายสะสมไขมันในร่างกายมากเกินไป ระหว่าง 25 ถึง 40 % ของสุนัขถือว่าอ้วนหรือมีแนวโน้มที่จะกลายเป็นโรคอ้วน สาเหตุหลักของโรคอ้วนจะคือการที่สุนัขกินมากเกินไปและการขาดการออกกำลังกาย พลังที่ไม่ได้ใช้นั้น จะทำให้ไม่ได้เกิดการเผาไหม้และจะถูกเก็บเป็นไขมัน 1 % ของไขมัน ทำให้มีน้ำหนักตัวเพิ่มมากกว่าน้ำหนักปกติ 15-20% นอกจากนี้ความอ้วนทำให้มีโอกาสเสี่ยงต่อการเป็นโรคเรื้อรังต่างๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคกระดูกและข้อต่างๆ เป็นต้น
ปัญหาพื้นฐานของความอ้วน มี 2 แบบ คือ :
-
การเพิ่มขนาดเซลไขมันในร่างกาย ( Hypertropic Obesity )
-
การเพิ่มทั้งขนาดเซลและจำนวนของเซลไขมันในร่างกาย ( Hyperplastic Obesity)
ความอ้วนในสัตว์ที่เกิดจากสาเหตุ Hyperplastic Obesity จะเป็นการยากที่จะแก้ไขและมักเป็นปัญหาในระยะยาวต่อไป ดังนั้นในสัตว์ที่ได้รับอาหารมากเกินไป จะมีผลเพิ่มขนาดของเซลไขมันแต่จะไม่เพิ่มจำนวนเซล ดังนั้นการแก้ไขสูตรอาหารที่ให้กินจึงสามารถปรับลดน้ำหนักตัวได้
ปัจจัยสำคัญที่ทำให้อ้วน
ปัจจัยภายในร่างกาย ได้แก่อายุ เพศ ภาวะของระบบสืบพันธุ์ ความมีอยู่หรือความผิดปกติของระดับฮอร์โมนในร่างกาย หรือความผิดปกติของต่อมใต้สมอง หรือภาวะทางพันธุกรรม
-
ปัจจัยภายนอก ได้แก่ อิทธิพลในการกินอาหาร ส่วนประกอบของอาหารที่กินอยู่ อาหารที่กินอยู่มีความน่าจะกินสูง กิจวัตรประจำวันของสัตว์ตัวนั้น
ส่วนมากแล้วปัจจัยที่ทำให้เกิดความอ้วนคือ การที่เจ้าของให้สัตว์กินอาหารมากเกินไป การขาดการออกกำลังกาย หรือทั้งสองอย่าง
ในส่วนของปัจจัยที่ทำให้อ้วนจากสาเหตุภายในร่างกาย เช่น
- การลดลงของการเผาผลาญพลังงานในร่างกาย ( Resting Metabolic Rate, RMR)
- ความผิดปกติของต่อมไร้ท่อทำให้เกิดภาวะของ Hypothyroidism หรือ Hyperadrenocorticism
- ผลมาจากการทำหมัน โดยเฉพาะการทำหมันในช่วงอายุน้อย ระหว่างอายุ 6-12 เดือน
- ความแก่ สุนัขที่อายุเกิน 7 ปีขึ้นไป จะลดการใช้พลังงานอย่างน้อย 20% จากในวัยเด็ก ดังนั้นถ้าเรายังคงให้กินสูตรอาหารเช่นเดิม สุนัขจะมีไขมันสะสมมากขึ้น ทำให้เกิดปัญหาความอ้วนตามมา
- สาเหตุทางพันธุกรรม ในสุนัขบางพันธุ์ เช่น คอกเกอร์ ลาบาดอร์ เทอร์เรีย มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคอ้วนเมื่ออายุมากขึ้น ในขณะที่พันธุ์บอกเซอร์ ฟอก เทอร์เรีย ยอร์กเชีย เทอร์เรีย มีโอกาสน้อยที่จะอ้วน เป็นต้น
ภาพจาก Internet
การวินิจฉัย
- มีความจำเป็นที่จะต้องนำไปให้สัตวแพทย์ตรวจว่าสัตว์ของท่านอ้วนจริงๆ ไม่ใช่การเกิดภาวะบวมน้ำ หรือภาวะความผิดปกติของต่อมไร้ท่อต่างๆ โดยอาศัยผลการตรวจเลือดหรือการเอกเรย์ประกอบในการวินิจฉัย
- พิจารณาจาก Assessment of body condition เช่น Thin, underweight, Ideal, Overweight , Obese
ภาวะ Obese คือ ภาวะที่ไม่สามารถคลำพบกระดูกซี่โครงที่ปกคลุมไปด้วยกล้ามเนื้อและไขมันในบริเวณนั้น ไขมันที่สะสมสามารถเห็นได้ในบริเวณส่วนบั้นเอวหรือบริเวณโคนหาง ไม่สามารถเห็นส่วนโค้งในบริเวณเอว บริเวณหน้าท้องมักจะกางออกหรือขยายใหญ่
การแก้ไข ในระยะสั้นคือการลดปริมาณไขมันในร่างกาย โดยการจำกัดปริมาณอาหารที่กินเข้าไป และการทำให้เกิดพลังงานในร่างกายให้เกิดการเผาผลาญมากขึ้น ส่วนในระยะยาวคือการควบคุมไม่ให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น
ส่วนประกอบสำคัญในการควบคุมน้ำหนักตัว
-
การควบคุมพฤติกรรมทั้งผู้เลี้ยงและตัวสัตว์ ( behavior modification ) เช่น การควบคุมพฤติกรรมการกินอาหารในสัตว์ และโดยเจ้าของสัตว์โดยการลดจำนวนมื้ออาหาร และการลดปริมาณอาหารจากที่กินอยู่เดิม เป็นต้น
-
การควบคุมอาหาร ( Dietary modification ) เช่น การเลือกใช้อาหารในสูตรลดน้ำหนัก ( low- fat diets)
-
การออกกำลังกาย ( Exercise ) เช่น การว่ายน้ำ การจูงเดิน การปล่อยวิ่ง
สรุปการจัดการเมื่อพบว่าสัตว์เลี้ยงอ้วนเกินไป
ภาพจาก Internet
-
จัดโปรแกรมการควบคุมน้ำหนัก โดยกำหนดให้ในหนึ่งสัปดาห์ควรมีน้ำหนักที่ลดลงประมาณ 1-2% จากปกติ
-
เลือกชนิดของอาหารเหมาะสมที่จะใช้ในสูตรลดน้ำหนัก
-
ควบคุมการได้รับแคลอรี่ในร่างกาย ไม่เกิน 60-70% ของอัตราการเผาผลาญในร่างกายในระดับน้ำหนักตัวปัจจุบัน
-
งดขนมขบเคี้ยว เปลี่ยนปริมาณการให้อาหารมากเกินไปที่ทำให้อ้วน
-
เพิ่มโปรแกรมการออกกำลังกายในแต่ละวัน
-
หลังจากน้ำหนักตัวในร่างกายลดลง ให้ควบคุมน้ำหนักตัวต่อไปเพื่อไม่ให้เพิ่มขึ้นใหม่
-
ป้องกันการจะมีน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นใหม่ โดยให้ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และควบคุมปริมาณ แคลอรี่อย่างเข้ม
ภาพจาก Internet
วิธีลดน้ำหนักน้องหมาอ้วน
วันนี้เราเลยมีเคล็ดลับและวิธีการลดน้ำหนักน้องหมามาฝากกันค่ะ
การควบคุมอาหาร
การควบคุมอาหารเป็นการรักษาโรคอ้วนในน้องหมาที่ดีที่สุดถ้าทำอย่างถูกวิธี การลดน้ำหนักนั้นน้องหมาควรทำภายใต้การดูแลของสัตวแพทย์นะคะ คุณหมอจะทำการประเมินเกณฑ์น้ำหนักตัวปัจจุบันว่าอ้วนไปแค่ไหน น้ำหนักที่ควรจะเป็นอยู่ที่เท่าไหร่ แล้วจึงวางแผนลดน้ำหนัก โดยสัตวแพทย์จะคำนวณปริมาณอาหารที่กินต่อวันให้เจ้าของ การลดน้ำหนักที่ดีควรลดได้ประมาณ 1-2 %ต่อสัปดาห์ ไม่ควรลดเร็วมากเกินไป เพราะอาจทำให้น้องหมาขาดสารอาหารและมีปัญหาสุขภาพอย่างอื่นได้ และไม่ควรควบคุมปริมาณอาหารให้น้อยเกินไปจนทำให้น้องหมารู้สึกหิวโหย เพราะอาจทำให้เค้าเครียด จนแสดงออกเป็นปัญหาทางพฤติกรรมได้
อาหารที่ให้น้องหมาเพื่อลดน้ำหนักที่สะดวกที่สุดนั้น คือ อาหารสำเร็จรูปสำหรับลดน้ำหนักโดยเฉพาะซึ่งมีทั้งแบบเม็ดและแบบกระป๋อง ซึ่งอาหารเหล่านี้มักจะมีไขมันต่ำ ไฟเบอร์สูง ทำให้ปริมาณอาหารที่ทานไม่ลดลงแต่ไม่ได้พลังงานมากเกินไป ทำให้น้องหมารู้สึกอิ่มและไม่เครียด และมีการเสริมสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายครบถ้วน นอกจากนี้อาหารเม็ดบางยี่ห้อจะมีการออกแบบรูปร่างเม็ดที่กลวงขึ้น ทำให้สุนัขรู้สึกว่าทานอาหารเท่าเดิม จึงไม่เกิดอาการหิว ส่วนอาหารปรุงเองนั้นก็สามารถให้ได้ แต่ค่อนข้างยุ่งยากในการเตรียมอยู่สักหน่อยนะคะ
การออกกำลังกาย
การออกกำลังกายร่วมกับการควบคุมอาหารจะช่วยให้การลดน้ำหนักได้ผลดียิ่งขึ้น (เหมือนในคนเลยล่ะค่ะ) การออกกำลังกายที่แนะนำได้แก่ การว่ายน้ำ (เหมาะมากๆสำหรับน้องหมาที่อ้วนและมีปัญหาโรคเกี่ยวกับข้อต่อข้อต่อ) การเดิน การวิ่งจ๊อกกิ้ง การเล่นจานร่อน
ข้อควรรู้สำหรับเจ้าของน้องหมาอ้วน
-
ส่วนสำคัญที่สุดในการลดน้ำหนักให้กับน้องหมาก็คือ เจ้าของ จากประสบการณ์ส่วนตัว มากกว่า 50% ของน้องหมาที่อ้วนลดน้ำหนักไม่สำเร็จก็เพราะเจ้าของ เช่น บางคนเห็นสุนัขมาขออาหารหรือขนมกินก็อดให้ไม่ได้ จึงทำให้การลดน้ำหนักไม่สำเร็จ
-
การลดน้ำหนักไม่ใช่การลดปริมาณอาหารที่ให้น้องหมานะคะ แต่เป็นการลดพลังงานและไขมันที่ได้จากอาหาร ถ้าเราลดปริมาณอาหารลงทันที น้องหมาบางตัวจะเกิดอาการหิวโหยอย่างรุนแรง จนทำให้เค้าเครียดได้ค่ะ
-
ขนมสำหรับน้องหมาหลายอย่างก็ให้พลังงาน และอาจมีส่วนให้อ้วนได้นะคะ
-
ต้องบอกกับให้กับทุกคนในบ้านทราบด้วยว่าน้องหมาของเรากำลังเริ่มโปรแกรมลดน้ำหนัก
-
สังเกตว่าน้องหมามีอาการหิวหรือรู้สึกไม่อิ่มหรือไม่หลังจากเปลี่ยนมาเป็นอาหารลดน้ำหนักหรือไม่ ถ้ามีอาการหิวตลอดเวลา ควรกลับไปแจ้งให้คุณหมอที่ทำการรักษาทราบเพื่อปรับปริมาณหรือเปลี่ยนชนิดอาหารที่ให้กิน
-
ถ้าน้องหมาไม่ยอมกินอาหารลดน้ำหนัก อาจเริ่มจากให้อาหารเดิมผสมกับอาหารลดน้ำหนัก แล้วค่อยๆลดอาหารเดิมลงไปเรื่อยๆ จนสุดท้ายเป็นอาหารลดน้ำหนักอย่างเดียว
ปลาน้ำจืดไทย ป่าเขา-ทะเลไทย เที่ยวจัง!...ตังค์จะหมดแล้ว...
ขอขอบคุณที่มาของภาพและบทความ:
Internet
vet4polyclinic.com
http://dogclub.in.th
www.dogthailand.net
www.pukpuiclub.com
www.dogilike.com
www.wuawijai.com
|